Twórcy na żywo

Częstochowskie Dni Książki nie mogą się obejść bez spotkań autorskich. Częstochowę odwiedzi Małgorzata Szejnert, reporterka i pisarka, autorka dwóch dokumentalnych książek o miejscach
i ludziach: wydanego w 2007 roku „Czarnego ogrodu”- opowieści o śląskich dzielnicach robotniczych - Giszowcu i Nikiszowcu oraz o mieszkańcach Śląska  (książka wyróżniona Nagrodą Mediów Publicznych Cogito przyznawaną autorowi najlepszej polskiej książki minionego roku) a także fascynującego reportażu „Wyspa  klucz” – o dramatycznych losach emigrantów przybywających do Ameryki na początku XX wieku.

Pytanie o jakość i cechy charakterystyczne polskiego kryminału padnie podczas spotkania z Mariuszem Czubajem - badaczem (współautor książki „Krwawa setka. 100 najważniejszych powieści kryminalnych”) i zarazem autorem powieści kryminalnych, pisanych samodzielnie („21:37”) oraz w tandemie literackim z Markiem Krajewskim („Aleja samobójców”, „Róże cmentarne”). Spotkanie z Mariuszem Czubajem odbędzie się w niecodziennej scenerii – w jadącym przez miasto starym tramwaju, gdzie autor będzie podpisywał swoje książki. Potem rozmowa przeniesie się w artystyczny klimat Cafe Belg (al. NMP 32).

Również w Cafe Belg odbędzie się  spotkanie z Jerzym Franczakiem, krakowskim prozaikiem, poetą, literaturoznawcą, a także gospodarzem programu o książkach „Czytelnia” w TVP Kultura. Spotkanie, pod intrygującym hasłem „Przymierzalnia fabuł”, poprowadzi Tomasz Jamroziński.

Prozaik, fotograf, reżyser filmowy, performer. Ma na swoim koncie tomy opowiadań „Nowy wspaniały smak” (1999) i „Cukier w normie” (2002), oraz powieści „Bełkot” (2001) i – nazywaną pierwszą polską powieścią hipertekstową – „Blok”. W 2004 roku wydał powieść „Zwał”, za który został nagrodzony Paszportem "Polityki” – udział w Dniach Ksiązki zapowiedział również Sławomir Shuty.

W programie Dni Książki nie zabraknie również poezji. Ernest Bryll – to kolejna ważna postać zaproszona na festiwal. Poeta, pisarz, autor tekstów wielu znanych piosenek, autor oratorium, musicali, sztuk telewizyjnych, dziennikarz, tłumacz i krytyk filmowy opowie o swojej poezji i prozie, a także o współpracy z kompozytorami i piosenkarzami, o dyplomatycznej drodze.

Zapowiedzią programu Dni Książki będzie spotkanie przy ławeczce Haliny Poświatowskiej w III Alei pod hasłem "Forpoczta literacka". Już w środę 27 maja Tomasz Jamroziński i Karol Maliszewski – poeta i krytyk literacki zaproszą przechodniów do rozmów o poezji, a także do odwiedzenia innych wydarzeń Dni Książki.

Mistrz literatury

Dwukrotny laureat literackiej nagrody Nike – w 1998 roku za powieść „Widnokrąg” i w 2007 za powieść „Traktat o łuskaniu fasoli” -  bardzo rzadko, jak podkreśla jego wydawca,  przyjmuje zaproszenia na spotkania autorskie. Tym bardziej docenić należy fakt, że pisarz pojawi się w Częstochowie.

Wiesław Myśliwski jest jednym z najważniejszych pisarzy polskich, jako przedstawiciel starszego pokolenia twórców, zyskał niewątpliwie rangę mistrzowską. W dorobku ma jeszcze - oprócz "Traktatu o łuskaniu fasoli" i "Widnokręgu" - tylko trzy powieści: "Kamień na kamieniu", "Nagi sad" i "Pałac" (prócz tego jest dramaturgiem), jako że uchodzi za pisarza pracującego z wielkim namysłem, który swoje powieści „nosi w sobie” i układa przez wiele lat.

Może dlatego opowieści o jednym życiu stają się opowieściami o życiu w ogóle - twórczość Myśliwskiego dalece wykracza poza nurt literatury chłopskiej, do którego ją przez lata kwalifikowano. Jest naznaczona głęboką filozoficzną i antropologiczną refleksją, która z powieści Myśliwskiego czyni wypowiedzi uniwersalne, o  wartości ludzkiej egzystencji
i wyrokach losu.

Kilka słów o języku 

Nie zabraknie również ciekawych rozważań o języku polskim. Dr Andrzej Markowski - językoznawca, dyrektor Instytutu Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego, przewodniczący Rady Języka Polskiego PAN, Popularyzator wiedzy o języku i propagator kultury języka, między innymi w licznych audycjach radiowych; autor i redaktor wielu słowników, m.in. „Nowego słownika poprawnej polszczyzny PWN” i publikacji popularnonaukowych, takich jak: „Polszczyzna znana i nieznana”; „Jak dobrze mówić i pisać po polsku” – w rozmowie z dr Anetą Majkowską podejmie dotyczący nas wszystkich temat ożywiania, a może zaśmiecania polszczyzny przez zapożyczenia z innych języków, zajmie się również modami językowymi, z których większość jest przejściowa, ale czasem otwiera nową drogę do tradycji.

Z naszego podwórka

Organizatorzy festiwalu konsekwentnie podtrzymują tradycję prezentacji częstochowskiego środowiska literackiego podczas Dnia Częstochowy. W tym roku będzie to otwarte spotkanie na wolnym powietrzu pod hasłem Patio Literackie. Każdy z autorów, który skorzysta z zaproszenia do tak otwartej formuły będzie mógł zaprezentować swoją twórczość. Czytelnicy mają okazję spotkać się z uznanymi twórcami związanymi z naszym miastem, poznać debiutantów, uhonorować jubilatów, czy wreszcie wziąć udział w panelach i rozważaniach o stanie częstochowskiej literatury. Odbędą się też dwie promocje książek – Aleksandra Wiernego „Światło” i Łukasza Suskiewicza „Egri Bikawer”.

Dla dzieci i rodziny

Osobną kategorią wydarzeń festiwalowych są imprezy skierowane do najmłodszych czytelników. Studenci wydziału artystycznego częstochowskiej AJD, pod opieką Edyty Cieślik – Moczek zapraszają na warsztaty „Otwieramy galerii podwoje na pisane zwoje...”, podczas których uczestnicy wykonają własnoręcznie książkę w jej najdawniejszej formie – zapisanego zwoju. "Moliki książkowe" Mirosławy Truchta - Nowickiej – artystki lalkarki, to z kolei warsztaty, podczas których motywy literackie zostaną wyobrażone w postaci kukiełek. Artyści plastycy z częstochowskiego ZPAP proponują działania plastyczno-literackie w plenerze pt. "Akademia Rysowania”, podczas których każdy, jak prawdziwy malarz, będzie mógł stanąć z pędzlem przy sztaludze. Dla najmłodszej publiczności przewidziano także spotkania z literatami. Tym razem do Częstochowy przyjedzie autor popularnych książek dla dzieci  Marcin Pałasz oraz pisarka dla młodych czytelniczek – Joanna Fabicka.
Z dziećmi  i ich rodzicami – miłośnikami podróży spotka się również podróżująca rodzina -  Anna i Łukasz Dębscy są autorami popularnych przewodników adresowanych do dzieci.
Kto zamiast podróży woli bajki, może wziąć udział w rodzinnym seansie filmu „Opowieści na dobranoc” w sali kinowej OKF.

Wszędzie literatura

Z literaturą można wejść w kontakt również za pośrednictwem innych dziedzin sztuki. Oto w programie Dni znalazły się dwie formy teatralne – zwyczajowe już głośne czytanie współczesnego dramatu polskiego, tym razem „Wilków” Agnieszki Osieckiej, przez aktorów Teatru im. Adama Mickiewicza oraz monodram Teatru Autorskiego BLEE pt. „Wprawka”. Obok cyklu filmów dla dzieci odbędzie się również seans filmowy dla dorosłych – znakomita opowieść filmowa Andrzeja Barańskiego o Mironie Białoszewskim i jego przyjaźni z Jadwigą Stańczakową  pt. „Parę osób, mały czas”.
Wszystkim tym, którzy nie dotrą na wydarzenia Dni Książki, literatura może objawić się dosłownie pod stopami – już po raz drugi podczas Dni Książki odbędzie się w Częstochowie ogólnopolska akcja malowania wierszy autorstwa poety z Krakowa Michała Zabłockiego na chodnikach w centrum miasta.

Organizatorami festiwalu są Biblioteka Publiczna im. W. Biegańskiego oraz Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie, przy wsparciu finansowym Wydziału Kultury Urzędu Miasta Częstochowy.

 Szczegóły na: http:// www.galeria.czest.pl

Joanna Matyja