Prezydent Tadeusz Wrona podziękował częstochowskim mediom za coroczne włączanie się w akcję propagującą ideę rodzin zastępczych. - To hasło z sercem jest najlepszą rekomendacją dla niej. Warto ją upowszechniać - powiedział.

Elżbieta Różycka, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Częstochowie przywołała słowa Gabrieli Mistral, chilijskiej poetki, laureatka Nagrody Nobla: „My, dorośli, na wiele potrzebnych nam rzeczy możemy poczekać. Dziecko nie może. Nie możemy mu powiedzieć jutro. Jego imię brzmi dzisiaj”.

O wymaganych procedurach, związanych z przejęciem opieki nad dzieckiem mówiła Lidia Zeller, zastępca dyrektora MOPS. - Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze prowadzą cykl szkoleń po to, by przekonać sie, czy dana osoba, rodzina rzeczywiście ma predyspozycje , by być rodziną zastępczą czy też prowadzić rodzinny dom dziecka. Chcemy by dzieci znalazły w takiej rodzinie prawdziwy dom.

Pracownicy MOPS i przedstawiciele częstochowskich ośrodków adopcyjno-opiekuńczych mówili o problemach w swojej pracy. Najważniejszy z nich to brak zawodowych rodzin zastępczych, a więc takich, które opiekowałyby się dziećmi niespokrewnionymi. Problemem jest też znalezienie ludzi, którzy chcieliby i mieli możliwość zająć się dzieckiem niepełnosprawnym oraz takich którzy chcieliby podjąć się opieki nad więcej niż jednym dzieckiem (dwójką, trójką rodzeństwa) oraz dziećmi starszymi, kilku lub kilkunastoletnimi, a takich jest najwięcej.
- To pokazuje jak ta akcja jest bardzo potrzebna – powiedziała Agnieszka Puś, psycholog z Katolickiego Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego.

Od dwóch lat przy MOPS działa grupa wsparcia dla rodzin zastępczych. 
 
Reforma systemu opieki nad dzieckiem wdrażana przez powiaty zakłada, by dziecko do 14 roku życia mogło wychowywać się w rodzinie. Najlepiej, aby pozostawało w rodzinie naturalnej, która przez wczesne otrzymanie odpowiedniego wsparcia mogłaby podołać umiejętnościom opiekuńczo – wychowawczym. W przypadku, gdy dziecko nie może pozostawać we własnej rodzinie powinno być umieszczone w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej. Pozostała część dzieci i młodzieży, której nie będzie można umieścić w tych formach opieki zastępczej, powinna przebywać w małych placówkach, które będą w stanie przygotować młodych ludzi do samodzielności i integracji społecznej.  
W związku z tym jednym z zadań powiatowych centrów pomocy rodzinie i ośrodków pomocy społecznej staje się aktywne poszukiwanie kandydatów na rodziny zastępcze. 
 Rodzice zastępczy stoją przed trudnym zadaniem zbudowania zdrowo funkcjonującej rodziny, która zapewnia optymalny rozwój dziecku. Reguły panujące w rodzinach, z których pochodzą dzieci mogą być sprzeczne z regułami zdrowej rodziny. Zadanie rodziców zastępczych polega na pomocy dziecku w utrzymaniu tożsamości społecznej i kulturowej oraz pomocy w zintegrowaniu wpływu obu rodzin. Wymaga to umiejętności rozpoznawania i towarzyszenia dziecku w rozwiązywaniu konfliktów wewnętrznych dotyczących przynależności oraz norm i wartości.

Warto zaznaczyć, iż zadania rodziców zastępczych polegają na:

• stworzeniu znaczącej więzi z dzieckiem, która umożliwi  im wywieranie wpływu, interweniowanie i pomaganie mu w dokonywaniu właściwych wyborów,
• pomaganie dziecku w rozwiązywaniu konfliktów wewnętrznych,
• radzeniu sobie z własnymi uczuciami związanymi ze skomplikowaną sytuacją,
• określeniu wzajemnych relacji między rodziną naturalną,dzieckiem i rodziną zastępczą,
• pielęgnowanie więzi dziecka z rodziną naturalną.

Podział rodzin zastępczych:

• rodziny spokrewnione z dzieckiem,
• rodziny niespokrewnione z dzieckiem,
• rodziny zawodowe niespokrewnione z dzieckiem: wielodzietne, specjalistyczne, o charakterze pogotowia rodzinnego.

Organizowaniem opieki zastępczej na terenie powiatu zajmują się powiatowe centra pomocy rodzinie lub podobne im jednostki i zespoły w ośrodkach pomocy społecznej.
 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie – Dział Pomocy Dziecku, Rodzinie oraz Pomocy Instytucjonalnej zajmuje się organizowaniem opieki zastępczej na terenie miasta Częstochowy. Funkcjonujące trzy ośrodki adopcyjno – opiekuńcze ściśle współpracują z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, zajmują się doborem, szkoleniem oraz przygotowywaniem rodziców biologicznych i adopcyjnych do pełnienia tej odpowiedzialnej i szczególnie cennej formy opieki dla dzieci, jaką jest zarówno rodzina zastępcza, jak i adopcyjna. 
 
Na dzień 31.12.2008r. ogółem objętych pomocą było 306 rodzin zastępczych w tym:

• 274 rodziny zastępcze spokrewnione z dzieckiem;
• 30 rodzin niespokrewnionych z dzieckiem;
• 2 niespokrewnione rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego;

   
Ogółem w rodzinach zastępczych było umieszczonych  449 dzieci  w tym:

• 13 dzieci w wieku od 0 – 3 lat;
• 36 dzieci w wieku od 4 – 6 lat
• 157 dzieci w wieku od 7 - 13 lat
• 151dzieci w wieku od 14 – 18 lat
• 29 pełnoletnich wychowanków

Na dzień 31.12.2007r. ogółem objętych pomocą było 312 rodzin zastępczych w tym: 

• 278  rodzin zastępczych spokrewnionych z dzieckiem;
• 32  rodziny niespokrewnione  z dzieckiem;
• 2  niespokrewnione rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego;

   
Ogółem w rodzinach zastępczych było umieszczonych  449 dzieci w tym :

• 22 dzieci w wieku od  0 – 3 lat;
• 51 dzieci w wieku od 4 – 6 lat
• 173  dzieci w wieku od 7 - 13 lat
• 163  dzieci w wieku od 14 –18 lat
• 40 pełnoletnich wychowanków

 
W  2006 r. ogółem objętych pomocą było 342  rodziny zastępcze w tym :

• 261 rodzin zastępczych spokrewnionych z dzieckiem;
• 28 rodzin niespokrewnionych z dzieckiem;
• 2 niespokrewnione rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego;
• 51 pełnoletnich wychowanków którzy nadal otrzymywali pomoc na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej  

Ogółem w rodzinach zastępczych było umieszczonych  433 dzieci w tym :

• 24 dzieci w wieku od  0 – 3 lat;
• 51 dzieci w wieku od  4 – 6 lat
• 160  dzieci w wieku od   7 -   13 lat
• 147  dzieci w wieku od  14 – 18 lat
• 51 pełnoletnich wychowanków otrzymujących pomoc na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej

Na dzień 31.12.2005r. ogółem objętych pomocą było 326 rodzin zastępczych, w tym:

• 275 rodzin zastępczych spokrewnionych z dzieckiem
• 49 rodzin zastępczych niespokrewnionych z dzieckiem
• 2 niespokrewnione z dzieckiem rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego.

Ogółem w rodzinach zastępczych było umieszczonych 416 dzieci, w tym :

• 82 dzieci w wieku 0 – 7 lat
• 178 dzieci w wieku 8 – 14 lat
• 156 dzieci w wieku 15 – 18 lat.

Dla porównania przedstawiamy informacje dotyczące powyższych statystyk w latach 2004 i 2003:
Na dzień 31.12.2004r. ogółem objętych pomocą jest 322 rodzin zastępczych w tym:

• 268 rodzin zastępczych spokrewnionych
• 52 rodziny niespokrewnione
• 2 niespokrewnione z dzieckiem rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego

Ogółem w rodzinach zastępczych jest umieszczonych 408 dzieci w tym:

• 88 dzieci w wieku 0 –     7 lat.
• 171 dzieci w wieku 8 –   14 lat,
• 149 dzieci w wieku 15 – 18 lat.

Na dzień 31.12.2003r. ogółem objętych pomocą było 275 rodzin zastępczych w tym:

• 245 rodzin zastępczych spokrewnionych
• 30 rodziny niespokrewnione

Ogółem w rodzinach zastępczych było umieszczonych 339 dzieci w tym:

• 67 dzieci w wieku 0 – 7 lat.
• 156 dzieci w wieku 8 – 14 lat,
• 116 dzieci w wieku 15 – 18 lat.

Założenia VI edycji Akcji 
„Masz serce – otwórz do niego drzwi”

VI edycja Akcji „ Masz serce – otwórz do niego drzwi”, kolejny raz przyczyni się do propagowania w naszym mieście niezwykle cennej i niezbędnej z punktu widzenia korzyści społecznych instytucji rodzicielstwa zastępczego i adopcyjnego. 
Cele główne to:

• pozyskanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej i adopcyjnej dla dzieci, które z różnych względów nie mogą wychowywać się w rodzinach biologicznych,
• utworzenie banku rodzin zastępczych niespokrewnionych,
• edukacja społeczeństwa lokalnego w zakresie rodzicielstwa zastępczego i adopcyjnego,
• podniesienie wrażliwości społecznej na problem sieroctwa.

Cele szczegółowe to:

• zapoznanie kandydatów: z prawami i obowiązkami rodziny zastępczej,
• zapoznanie kandydatów z zasadami finansowania rodzin zastępczych i  adopcyjnych,
• zapoznanie kandydatów z organizowaniem opieki zastępczej w mieście, tj. z możliwością uzyskania wsparcia i współpracy z ośrodkiem pomocy społecznej i ośrodkami adopcyjno – opiekuńczymi.

Efekty poprzednich edycji Akcji 
„Masz serce - otwórz do niego drzwi”

Niewątpliwy wpływ na znaczący wzrost ilości nowo zawiązanych rodzin zastępczych miało V edycji Akcji prowadzonej przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie. W wyniku promocji rodzicielstwa zastępczego i adopcyjnego, szerokiego informowania społeczeństwa o możliwościach sprawowania opieki nad dzieckiem, uzyskano następujące rezultaty:

1. W 2004 r. w trzech ośrodkach adopcyjno – opiekuńczych działających na terenie Częstochowy 41 rodzin ukończyło szkolenie dla rodzin zastępczych i uzyskało świadectwo kwalifikacyjne, 20 rodzin zdecydowało się zostać dla dziecka rodziną zastępczą, natomiast 21 rodzin zainteresowane było pełną adopcją dziecka. Ponadto 2 rodziny zostały zakwalifikowane do pełnienia funkcji niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego. Dzięki temu od 11.10.2004 r. na terenie Miasta funkcjonują dwa pogotowia rodzinne, w których łącznie może przebywać sześcioro dzieci.

2. W 2005 r. :
- Ośrodek Adopcyjno – Opiekuńczy Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, przeprowadził szkolenia, w rezultacie których utworzono 43 rodziny adopcyjne i 7 rodzin zastępczych,
- Miejski Ośrodek Adopcyjno – Opiekuńczy przeprowadził szkolenia, w rezultacie których utworzono 9 rodzin adopcyjnych, w których umieszczono 9 dzieci oraz 7 rodzin zastępczych, w których umieszczono 11 dzieci,
- Katolicki Ośrodek Adopcyjno – Opiekuńczy przeprowadził szkolenia, w wyniku których przeprowadzono 11 adopcji, utworzono 7 rodzin zastępczych, w których umieszczono 13 dzieci.

3. W  2006 r. 
W trzech Ośrodkach Adopcyjno – Opiekuńczych działających na terenie Miasta Częstochowy  26 rodzin ukończyło szkolenie dla rodzin zastępczych  i uzyskało  świadectwo kwalifikacyjne. 14 dzieci umieszczono w rodzinach  zastępczych. 70 rodzin ukończyło szkolenie dla rodzin adopcyjnych i adoptowało dziecko. Jedna rodzina  ukończyła  szkolenie  i  otrzymała kwalifikacje do prowadzenia Rodzinnego Domu Dziecka. 31.08.2006 roku został otwarty Rodzinny   Dom  Dziecka   nr 3 w Częstochowie  przy ul. Połanieckiej 172.

Od 31.08.2006 roku  funkcjonuje Rodzinny Dom Dziecka Nr 3, gdzie czworo dzieci częściowo lub całkowicie pozbawionych opieki rodzicielskiej znajdzie całodobową opiekę i wychowanie, a przede wszystkim miłość, ciepło i atmosferę normalnego, rodzinnego domu. Wymierne efekty prowadzonych Akcji,zachęcają do jej kontynuowania w latach następnych, w celu znalezienia domu dla kolejnych dzieci oczekujących na taką pomoc.

4. W 2007 roku  
W trzech Ośrodkach Adopcyjno – Opiekuńczych działających na terenie Miasta Częstochowy ukończyły 53 osoby szkolenie dla rodzin zastępczych, w tym 16 rodzin było zainteresowanych ustanowieniem ich rodziną zastępczą, natomiast 37 to rodziny zastępcze już funkcjonujące na terenie Miasta Częstochowy. 
94 rodziny ukończyły szkolenie dla rodzin adopcyjnych i są zainteresowane adopcją dziecka. 
 
5.W 2008 roku 
przeprowadzono około  30  rozmów  telefonicznych z osobami zainteresowanymi   rodzicielstwem  zastępczym, jak również przeprowadzono około 20 rozmów z zainteresowanymi  zarówno w Dziale Pomocy Dziecku,Rodzinie oraz Pomocy Instytucjonalnej jak również w Ośrodkach Adopcyjno - Opiekuńczych w Częstochowie, przy współudziale których organizowana jest poraź VI Akcja „Masz serce otwórz do nich drzwi”.  

Wymierne efekty prowadzonych Akcji, zachęcają do jej kontynuowania w latach następnych, w celu znalezienia rodziny i domu dla kolejnych dzieci oczekujących na taką pomoc.

Zespół realizujący Akcję

VI edycja Akcji „Masz serce – otwórz do niego drzwi” została objęta Honorowym Patronatem przez Prezydenta Miasta Częstochowy – Pana dr inż. Tadeusza Wronę.
Organizowana jest przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie przy współudziale:

• Miejskiego Ośrodka Adopcyjno – Opiekuńczego, ul. Sobieskiego 17B

tel. 034 361-49-11,  tel. 034 324-47-55

• Katolickiego Ośrodka Adopcyjno – Opiekuńczego, ul. Jana Pawła II 82

tel. 034 366- 49-91 

• Ośrodka Adopcyjno – Opiekuńczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci ul. Nowowiejskiego 6

tel. 034 368-03-39

Pracownicy Ośrodków w czasie trwania Akcji pełnić będą dyżury i udzielać szczegółowych informacji na temat rodzicielstwa zastępczego.

Wykorzystano informację Wiesławy Krauze, kierownika Sekcji Opieki nad Dzieckiem i Rodziną MOPS