Aktualności

MALOWALI JEDYNEGO CUDZOZIEMSKIEGO MARSZAŁKA NAPOLEONA

13.03.2023

Czyli księcia Józefa Poniatowskiego. W częstochowskim konkursie dla dzieci i młodzieży były dwie kategorie – ,,portret” oraz ,,scena z życia” księcia, postaci zmarłej dokładnie 210 lat temu, a opisywanej przez historyków bardzo pozytywnie.
 
Celem konkursu plastycznego „Książę Józef Poniatowski” było upamiętnienie rocznicy śmierci księcia, zainteresowanie dzieci i młodzieży tematyką historyczną, rozwijanie ich talentów. Konkurs przeznaczony był dla szkół podstawowych (klas VI – VIII), ponadpodstawowych oraz specjalnych.

Komisja przyjrzała się 252 pracom (w tym 187 prac było ze szkół podstawowych, 48 z  ponadpodstawowych i 17 ze specjalnych), a następnie wyłoniła najlepsze w dwóch kategoriach – „Portret księcia Józefa Poniatowskiego” oraz „Scena z życia księcia”. Pełna lista wszystkich nagrodzonych i wyróżnionych dostępna jest w załączniku poniżej.

Koordynatorami konkursu, organizowanego w ramach II edycji projektu „Napoleońska Częstochowa”, były Szkoła Podstawowa nr 22 oraz Zespół Szkół Samochodowych przy współpracy z Muzeum Częstochowskim.

Prace zostaną pokazane na wystawie w maju, podczas konferencji podsumowującej cały projekt, którego organizatorami są Urząd Miasta, Zespół Szkół Samochodowych, Zespół Szkół Technicznych, Zespół Szkół Zawodowych Specjalnych oraz Szkoła Podstawowa nr 22. Wtedy też  będzie okazja, aby wręczyć dyplomy i nagrody laureatkom i laureatom.

Józef Poniatowski urodził się 7 maja 1763 roku w Wiedniu. Rok później jego stryj Stanisław został koronowany na króla Rzeczpospolitej. Mówił biegle po niemiecku i francusku, a polskiego nie zapomniał m.in. dzięki dobrym relacjom ze stryjem właśnie. Mimo młodego wieku został mianowany generałem majorem armii koronnej. Wcześniej służył w wojsku austriackim – był adiutantem cesarza.  W maju 1791 roku zapewniał ochronę wojskową sejmowi podczas uchwalania pierwszej polskiej konstytucji. Rok później uczestniczył w wojnie z Rosją. Odznaczył się pod Połonnem i Zieleńcami. Po przystąpieniu króla do konfederacji targowickiej złożył komendę, odesłał przyznane ordery i wyjechał do Wiednia. Do kraju powrócił w trakcie insurekcji kościuszkowskiej, walczył wtedy podczas obrony stolicy.

Po upadku państwa polsko-litewskiego wycofał się z życia publicznego, a skupił –  na towarzyskim. Jego hulaszczy tryb życia był powszechnie krytykowany.  

W grudniu 1806 roku objął nadzór nad tworzoną u boku cesarza Francuzów armią polską. Po utworzeniu Księstwa Warszawskiego objął funkcję ministra wojny. 21 marca 1809 roku został naczelnym dowódcą armii Księstwa Warszawskiego. Swoje talenty dowódcze pokazał podczas wojny z Austrią. Stoczył nierozstrzygniętą bitwę pod Raszynem, potem poprowadził skuteczną ofensywę na prawym brzegu Wisły – opanował Zamość, Lublin i Sandomierz. Wkroczył do Krakowa, który po podpisaniu pokoju, wraz z całą Galicją Zachodnią i ziemią zamojską, został włączony w rozszerzone granice Księstwa.  

W 1811 roku miał odradzać Napoleonowi podjęcie kampanii przeciwko Rosji. Ostatecznie w dowodził w niej 5. korpusem polskim. Walczył pod Smoleńskiem i Borodino, a podczas odwrotu został kontuzjowany, przez co oddał dowództwo Józefowi Zajączkowi. Sam, po przeprawie przez Berezynę, udał się do Warszawy. W pierwszych miesiącach 1813 roku, mimo ofensywy sił cara Aleksandra, zasłużył się szybkim odtworzeniem wojsk Księstwa Warszawskiego. Jego zamiarem było przedłużenie politycznego bytu stworzonego przez Napoleona. Do końca pozostał wierny Bonapartemu.

Poniatowski przeprowadził dowodzony przez siebie korpus przez Czechy do Saksonii, gdzie połączył się z Wielką Armią i wziął udział w kampanii przeciwko koalicji antyfrancuskiej (Rosja, Austria, Prusy, Szwecja). 16 października 1813 roku, pierwszego dnia „bitwy narodów” pod Lipskiem, otrzymał godność marszałka Cesarstwa. 19 października ranny książę utonął podczas próby przedostania się na drugi brzeg rzeki Elstery. Jego ciało złożono w warszawskim kościele Świętego Krzyża, a trzy lata później przeniesiono na Wawel.

Większość historyków pozytywnie ocenia jego postać – przede wszystkim jego talenty wojskowe i organizacyjne. Na polu bitwy nigdy się nie oszczędzał. Przeważnie podejmował dobre decyzje. Ani razu nie doprowadził do wojennej katastrofy i potrafił zwyciężyć silniejszego. Wybrał sojusz z Francją, który na początku XIX wieku był jedyną szansą na odbudowanie państwa polskiego. Swoimi zasługami znacznie przewyższył dorobek stryja – Stanisława – uważanego często za jednego z najgorszych monarchów w historii Polski.  

na podst. informacji organizatorów; biogram księcia Poniatowskiego - na bazie tekstu w portalu histmag.org  

w galerii obok i u góry: nagrodzone i wyróżnione prace


do góry strony