Azbest jest uznany za materiał szczególne szkodliwy dla środowiska. W Polsce obowiązuje całkowity zakaz produkcji płyt azbestowo – cementowych oraz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi azbest, zgodnie z ustawą o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest1. 

Wyrobem zawierającym azbest jest każdy produkt, który zawiera najmniejszą choćby ilość azbestu. Wyroby zawierające azbest wykorzystuje się w sposób niestwarzający zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi jednakże do dnia 31 grudnia 2032r.2 musi on zostać całkowicie usunięty ze wszystkich miejsc.

Osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami, które posiadają wyroby zawierające azbest na terenie swojej nieruchomości, muszą dokonywać inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest, instalacji lub urządzeń zawierających azbest, dróg utwardzonych odpadami zawierającymi azbest, rur azbestowo-cementowych oraz usuniętych wyrobów zawierających azbest. Inwentaryzację wyrobów zawierających azbest, można sporządzić samemu poprzez dokonanie „spisu z natury”. „Informację o wyrobach zawierających azbest”2 (według poniższego wzoru) sporządza się w dwóch egzemplarzach, z czego jeden przedkłada się corocznie w terminie do 31 stycznia Prezydentowi Miasta Częstochowy. Drugi egzemplarz, przechowuje się przez okres jednego roku, do czasu sporządzenia następnej informacji. 

Prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest mogą być wykonywane wyłącznie przez wyspecjalizowane firmy posiadająca odpowiednie wyposażenie techniczne do prowadzenia takich prac oraz zatrudniające pracowników przeszkolonych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest. Zdemontowane wyroby zawierające azbest muszą być unieszkodliwienie poprzez składowanie odpadów na uprawnionym składowisku.3, 4

Właściciel nieruchomości po zakończonych pracach demontażu wyrobów zawierających azbest powinien sprawdzić, czy firma:

• usunęła pozostałości pyłu azbestowego;
• uprzątnęła teren nieruchomości
• wywiozła wszystkie odpady zawierające azbest z nieruchomości.

Kto wykorzystuje substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska, nie przekazuje okresowo informacji o rodzaju, ilości i miejscach ich występowania, podlega karze grzywny.5

Osoby, które nie przestrzegają przepisów ustawy 1 podlegają karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Instalacje lub urządzenia zawierające azbest należy oznakować. W przypadku braku możliwości trwałego umieszczenia oznakowania na instalacji lub urządzeniu zawierającym azbest oznakowanie umieszcza się w widocznym miejscu w każdym pomieszczeniu, w którym taka instalacja lub urządzenie się znajdują, dodając ostrzeżenie „Pomieszczenie zawiera azbest”.

Dodatkowe informację, można uzyskać w Wydziale Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa Urzędu Miasta Częstochowy, ul. Śląska 11/13, tel. 34 37-07-416.

Bezpieczne użytkowanie i usuwanie wyrobów zawierających azbest regulują przepisy:

1. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (t.j. Dz. U. z 2020r. poz. 1680 z późn. zm.);
2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (Dz. U. z 2011r. Nr 8 poz. 31);
3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004r. Nr. 71 poz. 649) zmienione Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 5 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2010r. Nr 162 poz. 1089);
4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz. U. z 2005r. Nr 216, poz. 1824);
5. art. 162 i 346 ustawy Prawo Ochrony Środowiska (t.j. Dz. U. z 2020r. poz. 1219 z późn. zm.).